Voorzitter,

 

Na de commissievergadering is de verontrusting bij BGE over dit project niet afgenomen. Sterker nog: die is alleen maar toegenomen. Het college heeft een aantal vragen van BGE bewust of onbewust ontweken tijdens de commissievergadering.

 

Uit het concept verslag van de commissie B+M blijkt dat niet ingegaan is op de volgende vragen en opmerkingen:

48 Welke maatregelen zijn genomen in de gemeentelijke organisatie om dit project succesvol te beheersen en wat is de mening van de huisaccountant daarover?

 

50 Wanneer kunnen de cijfermatige risico’s wel in kaart gebracht worden? Hierbij is een second opinion op zijn plaats gezien de omvang van het raadsbesluit. Als geen inzage komt in de financiële risico’s rest als  raad uitstel van het besluit.

51 Hoe hard is de beoogde dekking van de Hoofdstraat van 70 miljoen? Zijn hier specificaties van of zijn dat aannames?

53 graag een reactie van de accountant op de wel erg hoge claim op de toekomstige grondexploitatie. Welke risico’s zijn daaraan verbonden?

54 Welk risico loopt de gemeente als de bouw van de dierentuin niet rond te krijgen is, gelet op de onderlinge verwevenheid?

55 Gevraagd wordt in te stemmen met de financiële kaders. Wat vraagt het college van de raad?

Een kader is volgens BGE iets waar je binnen moet blijven, terwijl het college de raad vraagt in te stemmen met de indicatieve benaderingen rond de dekking en inzet eigen middelen. Het is volstrekt ontoereikend om de raad kaders aan te laten geven die er niet zijn.

 

Toevoeging

 

BGE of een andere partij had het lef eens moeten hebben om met een ongedekte financiering van een voorstel te komen onder het mom van neem maar van ons aan dat het goed komt.

 

57 Is het college nog van plan om aan iedere vorm van schijnbare belangenverstrengeling een eind te maken? Hier heeft BGE moeite mee en dat zal zo blijven, zeker rond de verplaatsingsvergoeding. Wil het college aan de bevolking uitleggen dat een raadslid/fractievoorzitter zowel aan kopers als aan de verkoperskant zit?

Want dat is BGE ondanks alle formele correctheid nog steeds niet gelukt.

 

Voorzitter :  juridisch juist moreel ook ?

 

Verder met het voorstel

 

  Een nieuw stadshart voor Emmen, betere bereikbaarheid een nieuw dierentuin/theater dat Emmen op de kaart moet zetten. Allemaal prachtige ideeën, zoals Bahlotra al verwoordde in dromen. Deze dromen wil dit college omzetten in werkelijkheid.

 

Om deze droom om te zetten in werkelijkheid moet er voor BGE een zeer goede risicoanalyse ten grond slag liggen om dit project te kunnen beoordelen. De beantwoording van het college heeft BGE allerminst gerustgesteld als het gaat om deze risico’s. Een antwoord waarin de juridische risico’s zijn benoemd is verre van voldoende. Dat de burgemeester creatief met subsidies wil omgaan om een zo hoog mogelijk rendement te halen uit de subsidies en deze juridisch onderbouwd, vinden wij onvoldoende. Dit college geeft geen inkijk in de financiële risico’s die dit project met zich mee brengt.

 

Bij goed risicomanagement zouden aan het echt onomkeerbare moment in onze ogen drie voorwaarden verbonden moeten zijn:

1.   Het project is onomkeerbaar als het dierenpark de totale financiering rond heeft en de verplichtingen is aangegaan met derden om het nieuwe dierenpark te gaan bouwen. Het zou in onze ogen onzinnig zijn als de gemeente al definitieve verplichtingen aangaat als het dierenpark de financiering niet rond krijgt.

2.   Als tot aan het moment dat het dierenpark begint te bouwen er nieuwe inzichten zijn waaruit blijkt dat de dekking van de gemeente van 80 miljoen of dekking van andere partijen er toch niet is of ontoereikend zou zijn,  zou er in onze ogen alsnog een nieuwe afweging gemaakt moeten worden.. Het kan dan nog steeds,  dus zou het dom zijn dit uit principiële overwegingen niet te doen.

3.   Voldaan is aan een sluitende overall financiering met zicht op de gevolgen voor de exploitatie van het complex straks. Is de dierentuin wel in staat het geheel te dragen?

 

BGE vindt dat een zichzelf respecterende raad bij deze ingrijpende beslissing niet genoegen mag en kan nemen met aannames.

 

Want, voorzitter

 

Grote projecten duren meestal 2 tot 3  keer zo lang en kosten 2 tot 3 keer zo veel als oorspronkelijk bedoeld. Dit lijkt bijna een wetmatigheid te zijn, waarbij het helaas niet duidelijk is of zaken vooraf te optimistisch worden ingeschat en projecten tijdens de uitvoering verkeerd worden gemanaged. Waarschijnlijk is het een combinatie van beiden. Risico’s, zo kunnen we in het raadsvoorstel lezen, kunnen nu nog niet goed worden ingeschat. De vraag is dan echter wat je later nog kunt als de risico’s wel goed kunnen worden ingeschat. Aan het eind van het project of halverwege heb je er volgens ons nog maar weinig aan.

 

 

Controlerende taak van de raad.

De raad heeft een controlerende taak dus hebben wij als BGE de daad maar gelijk bij het woord gevoegd.

1.   Navraag bij de huisaccountant verklaart meteen waarom het college de vragen en opmerkingen van BGE daarover heeft stilgezwegen in de commissie.

De accountant is er in het geheel niet bij betrokken geweest.

Juist nu we als raad audit cie en college samen met de organisatie goed op weg zijn om planning en control beheer en beheersing te verstevigen mist het college volgens ons hier een schot voor open doel.

Naar de stellige overtuiging was en is er wel degelijk een grote rol weggelegd voor de accountant in dit geheel om met name de interne processen te waarborgen en te monitoren.

Dus niet alleen vooraf ,maar ook gedurende de hele rit en de toekomstige exploitaties.

 

2       Het bedrag van 65,5 miljoen Euro voor verplaatsingsvergoeding voor het dierenpark wordt gedekt uit de toekomstige grondexploitatie. Er zit dus een periode tussen de te maken kosten voor de verplaatsingsvergoeding en het moment dat de opbrengsten binnenkomen. Een voorgesteld besluit hoe het bedrag van 65 miljoen wordt voorgefinancierd zou in onze ogen dan ook onderdeel moeten zijn van het besluit. Echter in het voorstel ontbreekt dit.

 

Als BGE fractie zijn we er niet uitgekomen hoe we het nu voorliggende besluit moeten controleren de komende jaren. Wij kunnen de link niet leggen naar welke deelprojecten door wie gefinancierd  moeten worden. Dit betekent dat wij als raad straks ook niet kunnen controleren of de financiering zoals die mogelijk in eerste instantie is bedoeld wel of niet gelukt is.

Een vraag die ook niet beantwoord wordt is of geld van derden tijdig ter beschikking komt of dat Emmen de zaak moet voorfinancieren en mogelijk in de problemen komt als derden hun verplichtingen niet nakomen.

 

Werkgelegenheid

Het college zegt toe er alles aan te doen om zo veel mogelijk regionale bedrijven te laten profiteren van alle bouwwerkzaamheden. Een deel van de raad vindt die toezegging klaarblijkelijk niet voldoende en dient een amendement in.

Een uitermate sympathiek gebaar, maar is niet de kern van openbare aanbesteding dat je maar weinig kunt sturen waar en bij wie het werk terechtkomt. Dat is nu eenmaal marktwerking.

 

Een duidelijk verhaal over wat wel en niet mogelijk is en onder welke voorwaarden, zou dan ook onderdeel moeten zijn van het nu voorliggende raadsvoorstel. Aan valse verwachtingen wekken heeft niemand wat.

 

 

Zoals BGE al eerder heeft aangegeven ademt dit voorstel volop ambitie. Bij ambitie worden de voordelen volop genoemd. De gevolgen die het voor burgers en ondernemers heeft moeten ook benoemd worden. Wij noemen dit lef hebben bij deze ambitie. Het zou van lef getuigen om nu aan de burgers en ondernemers van Emmen aan te geven:

·       Of ondernemers die schade ondervinden tijdens en door de bouwwerkzaamheden wel of geen recht op een schadevergoeding hebben?

·       Dat de gemeentelijke bijdrage van 80 miljoen Euro het maximum is.

·       Dat het project Emmen centrum niet ten koste zal gaan van andere ambities voor de komende jaren.

·       Dat een opknapbeurt van het centrum van Emmen niet zal betekenen dat het voorzieningenniveau voor de Emmense wijken en omliggende buitendorpen in het geding komen.

·       Dat het project niet gefinancierd wordt door te bezuinigen op de sociale kant van Emmen.

Duidelijke toezeggingen, garanties, dat zou in onze ogen echt van lef en ambitie getuigen en zouden voor een  echt breed draagvlak onder de bevolking kunnen zorgen. Lef en ambitie hangen in onze ogen niet af van 1 project, maar van een totaalpakket dat Emmen aan alle burgers van Emmen biedt de komende jaren

 

Wie de stukken over het toekomstige dierenpark  leest  komt omschrijvingen tegen als Wereld van Ontmoeting, verschillende klimaatwerelden en belevingspark.

Wie burgers heeft ontmoet en met hen heeft gesproken over dit project,  zal hebben geconstateerd  dat de beleving van burgers op straat en de beleving op het gemeentehuis over dit project op zijn zachtst gezegd nogal behoorlijk uit elkaar liggen.

 

Waar in het gemeentehuis en de raadszaal de euforie over dit project de boventoon voert, blijkt op straat bij een grote meerderheid van de burgers die wij hebben gesproken de euforie niet te overheersen

 

Tevens heeft BGE in drie weken tijd 387 enquêtes afgenomen. Dit aantal geeft een representatief beeld van de burgers via een wetenschappelijke methode. Er is gewerkt op basis van een A-selecte methode waarin iedere burger evenveel kans heeft om te worden ondervraagd.

Belangrijkste uitkomsten van de enquête zijn dat maar liefst 75% van de bevolking tegen het collegevoorstel is om 80 miljoen euro te investeren in het nieuwe dierenpark/theater en het versterken van Emmen-centrum. De burgers vinden dat de investering verantwoord moet zijn en dat deze investering absoluut geen nadelige gevolgen mag hebben voor de toekomst. In de gesprekken die met burgers zijn gevoerd kwam duidelijk naar voren dat de bevolking bang is dat het veel meer gaat kosten dan de 80 miljoen die begroot is. Opvallend is dat bijna 40% vind dat er wel geïnvesteerd moet worden maar dat gezien de uitkomsten van de enquête 80 miljoen te veel is. Een veel gehoorde klacht was ook dat burgers vinden dat de gemeente te veel in Emmen-centrum wil investeren en dat de buitendorpen te weinig krijgen.

 

Opgemerkt dient hierbij natuurlijk te worden dat verschil in beleving wel vaker voorkomt tussen mensen die het geld mogen uitgeven en mensen die het geld direct of indirect moeten opbrengen.

 

Vol trots vertelde het college dat het sinds november 2007 omgerekend toch wel meer dan 1 miljoen Euro per dag bij elkaar heeft gehaald voor dit project. In deze uitspraak zitten in onze ogen 2 behoorlijke gedachtekronkels:

 

Het grootste gedeelte van dit project betreft door burgers opgebracht belastinggeld. Een overheid hoort niet trots te zijn op het binnenhalen van belastinggeld, maar op het verantwoord en zinvol uitgeven van belastinggeld. Ook geld van het Rijk, Provincie en Europese Unie is ten slotte gewoon belastinggeld.

 

Bij meer dan 1 miljoen Euro geld per dag diedat bij elkaar is gebracht door dit college wordt voor het gemak de investering van het dierenpark ook maar even meegenomen. Een duidelijke scheiding in de eigen verantwoordelijkheid van de gemeente en de eigen verantwoordelijkheid van het dierenpark is er in de belevingswereld van het college dus duidelijk niet of wordt als zodanig blijkbaar niet gevoeld.

Het raadsvoorstel kent net iets meer dan 11 pagina’s. Dit is dus ongeveer 1 pagina uitleg en onderbouwing per 42 miljoen Euro. Op zich zijn wij niet zo voor dikke stukken die niets zeggen, maar het stuk wat nu voorligt is misschien toch wel erg karig gezien de bedragen en risico’s waar het om gaat.

 

 

Voorzitter

Dan de bereikbaarheid. De ondertunneling van de Hondsrugweg, is dit nou daadwerkelijk een adequate oplossing voor een snellere doorstroming. BGE denkt van niet. Want de 250 meter vanaf het bruggebouw tot de Holdert telt maar één verkeerslicht. In onze ogen is deze tunnel ook meer een manier om het evenementenplein groter te maken. Een evenementenplein zo groot als het Willinkplein vinden wij meer dan voldoende. Daaronder kunnen dan parkeerplaatsen worden aangelegd.

 

 

Concluderend is het nu voorliggend besluit niet alleen het hoogtepunt van de Emmense ambities tot nu toe, maar ook zeer zeker het hoogtepunt van de Emmense politieke bestuursstijl. Voorgesteld wordt aan de raad in te stemmen met het grootste investeringsbedrag uit de Emmense geschiedenis en wel op een zodanige manier dat het project voor de raad oncontroleerbaar is vanaf het begin en naar goed bestuurlijk Emmens gebruik waarschijnlijk ook wel oncontroleerbaar zal blijven gedurende de rest van het project.

                       

 

Wie in de politiek veel geld heeft uit te geven,  heeft veel vrienden of denkt veel vrienden en sympathisanten te hebben. Wie in de politiek geld te kort komt, kan meestal  niet bij deze vrienden en sympathisanten  terecht, maar zal de rekening hiervoor bij de burgers moeten neerleggen.

 

Gelet op de verwevenheid van Emmen en de dierentuin en de schijnbare belangenverstrengeling zouden woorden als vriendjespolitiek en belangenverstrengeling als het ware in Emmen uitgevonden kunnen zijn.

 

BGE kan pas voor dit voorstel stemmen als er een gedegen financiële onderbouwing ligt waarin de risico’s beschreven staan met een second opinion. Wij houden er niet van om in het diepe te worden gegooid zonder zwemdiploma of zwemvest.

 

Ook betreurt BGE het dat achterliggende stukken pas na aandringen van de commissie ter inzage worden gelegd. Als het college het van dergelijk groot belang vindt dat alle fracties voor moeten zijn om de co-financiering niet in gevaar te brengen, dat had elke vorm van twijfel toch weg moeten worden genomen. Alles had dan van te voren al ter inzage moeten worden gelegd.

 

 BGE over te halen voor dit project te zijn is op dit moment een mission-impossible. Het voorstel ademt dat het onder tijdsdruk tot stand is gekomen, er geen second opinion de financiële risico’s, de huisaccountant is er niet in gekend Dit voorstel is in onze ogen niet volledig en mist een gedegen onderbouwing. BGE kan zo niet met dit voorstel instemmen.

 

BGE is van mening dat de raad met dit voorgestelde besluit voor een onmogelijke opgave staat.

 

Onder het motto redden wat er nog te redden valt stemmen wij wel in met dat gedeelte van het  amendement dat slaat op externe ondersteuning van de raad, dus niet met de andere punten.

 

Tot zover in eerste termijn